ကိုမင္းထြန္း၊ ရန္ကုန္။
ကၽြန္ေတာ္ရဲ ႔ ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို ခ်မေရးခင္ ဦးစြာပထမ စာဖတ္သူေတြသိေအာင္ ကြ်န္ေတာ္အေနနဲ႔ ေျပာစရား ေလး အနည္းငယ္ရွိေနလို႔ ေျပာခြင္႔ျပဳပါလို႔ ခြင္႔ပန္းပါရေစ။
ကြ်န္ေတာ္ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုေတြကို ေထာက္ခံေနသူလံုးဝမဟုတ္ပါဘူး၊ ကန္႔ကြက္ ဆန္႔က်င္းေနသူ တစ္ဦး လည္း မဟုတ္ေၾကာင္းဆိုတာ စာဖတ္သူမ်ားအေနနဲ႔ သိေစခ်င္းပါတယ္။ အမွန္တရားကို ျမတ္နိဳးသူ ပီပီ ရွာေတြ႔ သမွ်ကို အမွန္အတိုင္း ေဖါက္သည္ ခ်ေပးျခင္းသာျဖစ္ပါေၾကာင္း ရိုးသားစြာ ဝန္ခံပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးအေၾကာင္း၊၎တို႔၏ သမိုင္းဆိုင္ရာအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင္႔ ယင္းလူမ်ိဳးတို႔၏ ဇစ္ျမစ္ကို မေလ႔လာဘဲ မေနနိုင္ေလာက္ေအာင္ တြန္းအားေပးနိုင္ခဲ႔တဲ႔ အဓိကအခ်က္ကေတာ႔ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာကိုဖြင္႔ၾကည္႔တိုင္း ဖြင္႔ၾကည္႔တိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဆန္႔က်င္းေနသူ လူတစ္စုနဲ႔တျခားတဖက္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေထာက္ ခံေန သူလူတစ္စု ယင္းလူႏွစ္စုတို႔၏ အျငင္းအခံုေၾကာင္း ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးဆိုတာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ တကယ္ရွိေနသလား ရွိခဲ႔ဖူးသလား ဆိုတာကို ေလ႔လာျဖစ္သြားေအာင္ တြန္းအားေပးခဲ႔ေသာေၾကာင္႔ (လ)ေပါင္း&မ်ားစြာ အခ်ိန္ေပးကာ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးနဲ႔ဆက္ႏြယ္ ပက္သက္ေနသမွ်စာအုပ္စာေပ တိုင္းကို အလြတ္မေပးဘဲ ေလ႔လာ မွတ္သားခဲ႔မိပါတယ္။
ထို႔သို႔ရွာေဖြေလ႔လာရာတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္းသူေတြက ထုတ္ေဝထားေသာစာအုပ္ စာေပတိုင္းကို ဖတ္ခဲ႔ရျပီ၊ တဖန္ ရိုဟင္ဂ်ာ ေထာက္ခံသူေတြက ထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္ စာေပေတြကိုလည္ ဖတ္ကာေလ႔လာ မွတ္သားမိပါတယ္။ ျပီေတာ႔ ရိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္းသူ ႏွင္႔ ေထာက္ခံသူ ႏွစ္ဖက္စလံုးနဲ႔ မသက္ဆိုင္ေသာ ၾကားလူ ၊ၾကားအဖြဲ႔အစည္း ၊ရင္းႏွီးေသာ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းမ်ား၊လြတ္လပ္ေရးမတိုင္မီ ႏွင္႔ လြတ္လပ္ေရးေနာက္ပိုင္း တက္လာတဲ႔အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းတို႔မွ ေရး သား ထုတ္ေဝခဲ႔ေသာ စာအုပ္စာေပ စသည္႔ စသည္႔ စာအုပ္ေပါင္းမ်ားစြာကို ၾကိဳးစား ရွာေဖြျပီးမွ ရရွိခဲ႔ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတို႔၏ မွတ္တမ္း မွတ္ရာမ်ားကို စာဖတ္သူမ်ားသိရွိရန္ ေရးသားခ်ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
လူတတ္ၾကီးလုပ္ကာ ေရးျခင္းမဟုတ္ဘဲ ကြ်န္ေတာ္႔ရဲ ႔ ၾကိဳးစားအားထုတ္မွုေၾကာင္႔ ရရွိခဲ႔ေသာ ရလဒ္အခ်ိဳ႔ကိုအမွန္အတိုင္း ေရးသားျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္တရားဘက္ကရပ္တည္း ေပးဖို႔လူတိုင္းမွာ တာဝန္ရွိလွတယ္ မဟုတ္ပါလား။ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးနဲ႔ပက္သက္ျပီ ျငင္းေနခုန္ေနၾကရတဲ႔ အဓိကက်ေသာ အခ်က္ေတြကို ေအာက္ပါအတိုင္း ကြ်န္ေတာ္႔ရဲ ႔ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခ်က္ေတြျဖင္႔ ႏွိဳင္းယွဥ္ ေရးသားထားတာေတြကို ေတြ႔ရမွာပါ အဲဒါေတြကို ဖတ္ျပီးသြားရင္စာဖတ္သူတို႔ရဲ ႔ ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို ရဲဝံ႔စြာ ေရးသားေပးခဲ႔ၾကပါ။
(၁) ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးဆိုတာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား မဟုတ္ဘူးလို႔ ရိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္းေရး လွဳပ္ရွားသူေတြက စြပ္စြဲထား သည္။ (ကြ်န္ေတာ႔္၏ ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္) ၁၉၅၄ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔ ည ၈ နာရီျမန္မာနိုင္ငံ အသံလႊင္႔ ဦးစီးဌာနမွ နိုင္ငံေတာ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးနဳရဲ ႔ မိန္႔ခြန္းေျပာရာတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ေနထိုင္ေနေသာ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးမ်ား သည္ အျခား ေဒသမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနတဲ႔ ျမန္မာ႔ တိုင္းရင္းသားမ်ားကဲ႔သို႔ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္တစ္စု ျဖစ္ေၾကာင္း အတိအလင္း မိန္႔ၾကားခဲ႔ျခင္းကို ၾကည္႔ျခင္းျဖင္႔ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးဆိုတာ ျမန္မာ႔တိုင္းရင္းသား စစ္စစ္ျဖစ္ေၾကာင္း အတိအက် ေျပာလိုနိုင္တယ္။
(၂) ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္တြင္ ဘဂၤလာေဒ႔ရွ္မွ ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ခိုးဝင္ အေျခခ် ေနထိုင္ လာေၾကာင္း ရိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္းသူေတြက စြပ္စြဲထားသည္။
( ကြ်န္ေတာ္႔ရဲ႕ ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္ ) ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားသည္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္ မတိုင္ခင္ ေရွးရခိုင္ ဘုရင္မ်ား ရွိစဥ္ က တည္းက ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင္႔ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔သည္ ရာထူးအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင္႔ ရခိုင္ ဘုရင္မ်ား ထံတြင္ အမွဴးထမ္းမ်ား လုပ္လာခဲ႔ေၾကာင္း သမိုင္း အေထာက္ထားမ်ားအရ ေတြ႔ရေလ၏။ ရခိုင္ တိုင္းျပည္သည္ ဗမာအမ်ိဳးသားတို႔၏ လက္ ေအာက္ခံ ကိုလိုနီ မေရာက္ခင္ကတည္းက ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးဆိုတာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရွိခဲ႔ေၾကာင္းေတြ႔ရ၏။ တဖန္ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီေခတ္က ရိုဟင္ဂ်ာတို႔က အဂၤလိပ္တပ္ကို ေထာက္ခံ၊ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားတို႔က ဂ်ပန္ကိုေထာက္ခံခဲ႔မွုေၾကာင္႔ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္မွာ အဂၤလိပ္ႏွင္႔ ဂ်ပန္တို႔၏ ပေယာဂေၾကာင္း ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင္႔ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသားမ်ားၾကား လူမ်ိဳးေရး အဓိကရုဏ္ၾကီးျဖစ္ကာ အျပန္အလွန္ သတ္ျဖတ္မွုၾကီး ျဖစ္ပြားခ႔ဲသည္။ ယင္းအခ်က္အလတ္ေတြကို ၾကည္႔ျခင္းျဖင္႔ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးေတြဟာ ၎တို႔ကို ဆန္႔က်င္းေနေသာ လူတစ္စုက ေျပာေနသကဲ႔သို႔ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီေခတ္မွာ ဝင္လာတယ္ဆိုတာ လံုးဝ မျဖစ္နိုင္ပါ။ ယုတၱိ မရွိတဲ႔ ေျပာဆိုမွုသာျဖစ္ေနေလ၏။
( ၃ ) ဘူးသီးေတာင္ႏွင္႔ ေမာင္းေတာျမိဳ႕ မ်ားတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳး အဆမတန္တိုးပြား လာျခင္းသည္ ဘဂၤလာေဒ႔ရွ္ဖက္မွ ခိုးဝင္လာျခင္းေၾကာင္းဟု ရိုဟင္ဂ်ာ ဆန္႔က်င္းေရး လွဳပ္ရွားသူေတြက စြပ္စြဲထားသည္။
( ကြ်န္ေတာ္႔ရဲ႕ ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္ ) ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ ေဒသမ်ားတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးမ်ား မ်ားလာ ရျခင္းက အခ်က္ ၂ ခ်က္ေၾကာင္႔ျဖစ္တယ္။
နံပါတ္(၁) ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးေရး အဓိကရုဏ္ ျဖစ္တုန္းက ေက်ာက္ေတာ၊ ေျမပံု၊ ရန္ျဗဲး၊ ရေသ႔ေတာင္ စသည္႔ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ အျခားအျခားေသာ ျမိဳ႔မ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနတဲ႔ လူနည္းစု ရိုဟင္ဂ်ာ အိမ္ေထာင္စုေတြဟာ ရခိုင္ တို႔၏ သတ္ျဖတ္ျခင္းကို မခံရေလေအာင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အႏွံ႔အျပန္႔မွ ရိုဟင္ဂ်ာ လူနည္းစုတို႔သည္ ထြက္ေျပးကာ ဘူးသီး ေတာင္ႏွင္႔ ေမာင္းေတာျမိဳ႔မ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနေသာ ၎တို႔၏ လူမ်ိဳးစု ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင္႔ ေပါင္းစည္းကာ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားတို႔၏ ရန္ကို ပူးေပါင္း ကာကြယ္ခဲ႔ၾကသည္။ သတ္ျဖတ္မႈေတြ အဆံုးသတ္သြားေသာ္လည္း ၎တို႔ စြန္႔ခြါခဲ႔ေသာ ျမိဳ႔မ်ားသို႔ မျပန္ရဲေတာ႔သျဖင္႔ သူတို႔ ေရာင္ရင္းမ်ား ျဖစ္ေသာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္းေတာ က ရိုဟင္္ဂ်ာ အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ အတူ ထို႔ေဒသ မ်ားတြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ လာခဲ႔ေသာ အတြက္ေၾကာင္႔ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ နယ္စပ္ေဒသ တစ္ေလွ်ာက္ လူဦးေရးမ်ားသည္ဟု ထင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တုန္းက ေက်ာက္ေတာျမိဳ႔မွ ထြက္ေျပး လႊတ္ေျမာက္လာသူ အဘိုးအိုး တစ္ဦး၏ ျပန္လည္ ေျပာျပခ်က္ကို ကိုးကားျပီး ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ ႔ NGO တစ္ခုတြင္ အလုပ္ ဝင္လုပ္ေနေသာ ကြ်န္ေတာ္၏ ငယ္သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ တစ္ဦးထံမွ သိရွိခဲ႔ရပါသည္။
နံပါတ္ (၂) ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ နဂါးမင္းစီစစ္ေရး အတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ အရပ္ရပ္မွ ဘဂၤလာေဒ႔ရွ္နိုင္ငံသို႔ ဒုကၡသည္ အျဖစ္ ထြက္ေျပး ထိမ္္းေရွာင္သူ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ျမန္မာအစိုးရက ျပန္လည္ေခၚယူကာ ဘူးသီးေတာင္ ႏွင္႔ ေမာင္ေတာျမိဳ ႔မ်ားတြင္ ေနရာခ်ထားေပးခဲ႔သျဖင္႔ ေနာက္ထက္ မ်ားျပားလာျခင္းျဖစ္တယ္။ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္တုန္းက ဒုကၡသည္အျဖစ္ ဘဂၤလာသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္္းေရွာင္ေနသူအခ်ိဳ ႔ဟာ ၎တို႔၏ ဇာတိေျမ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို အခုခ်ိန္ထိ မျပန္ေသးဘဲ နယ္စပ္ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ေနထိုင္ေနတဲ႔ အေၾကာင္း ဒုကၡသည္ စခန္းမွ ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရ၏ ျပန္လည္ေခၚယူျခင္းကို ခံရသူတခ်ိဳ႕ ၏ေျပာျပျခင္းျဖင္႔ ကြ်န္ေတာ္သူငယ္ခ်င္းက သိရွိခဲ႔ရ တယ္ ဆိုတဲ႔ အေၾကာင္း ကြ်န္ေတာ္ကိုျပန္ေျပာျပခဲ႔တယ္။
(၃) ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ သပိတ္ၾကီး ေပၚေပါက္လာျပီး ေနာက္ပိုင္း ယေန႔အခ်ိန္ထိ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္းက ျပည္သူေတြဟာ စားဝတ္ေနေရး အၾကပ္အတည္းေၾကာင္႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက လူေတြ အပါအဝင္ တစ္နိုင္ငံလံုးက ျပည္သူေတြ နိုင္ငံရပ္ျခားသြားျပီ ရရာ အလုပ္ကိုလုပ္ကာ ဝမ္းေရးအတြက္ ေျဖးရွင္းေနရတဲ႔ ကာလေတြမွာေတာင္ ဘဂၤလာ ေဒ႔ရွ္က လူေတြခိုးဝင္ ေနထိုင္ေနတယ္ဆိုတာ ျဖစ္နိုင္ပါမလား၊ ဒါဟာလံုးဝကို မွားယြင္းတဲ႔ စြပ္စြဲခ်က္ လို႔ကြ်န္ေတာ ္ျမင္တယ္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္က နိုင္ငံေတာ္အာဏာကို သိမ္းကတည္းက ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရး စစ္တမ္းကို တရားဝင္ ထုတ ၿပန္ျခင္း မရွိဘဲ လွ်ိဳ ႔ဝွက္ထားခဲ႔တယ္။ ကြ်န္ေတာ္္အေဖက အဘိုးကို ေမးခဲ႔တယ္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာလူဦးေရး ဘယ္ေလာက္ ရွိသလဲတဲ႔။ အဘိုးက ျပန္ေျဖးခဲ႔တယ္( သန္း ၆၀ )တဲ႔။
လြန္ခဲ႔တဲ႔ တပတ္ေလာက္က အေဖကို ဒီေမးခြန္းဘဲ ကြ်န္ေတာ္ျပန္ေမးခဲ႔တယ္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လူဦးေရး ဘယ္ေလာက္ ရွိသလဲ အေဖျပန္ေျဖခဲ႔တာလဲ (သန္း၆၀)ပါပဲ။ ေနာက္လာမည္ ႏွစ္ေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာထိ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ ႔ လူဦးေရးဟာ သန္း ၆၀ မွာဘဲ ရွိေနအံုးမွာပါ။ သိပ္မၾကာေတာတဲ႔ ကာလ တစ္ခုမွာ ကြ်န္ေတာ္ တို႔ရဲ ႔ သားသမီးေတြ ကလည္း ျမန္မာ နိုင္ငံလူဦးေရး အေၾကာင္းေမးလာရင္ သန္း ၆၀ လိုဘဲ ျပန္ေျဖးမိၾကမွာပါ။ ကမၻာ႔နိုင္ငံ အသီးသီးမွာ ႏွစ္စဥ္ လူဦးေရး တိုးပြားေနတာကို အစိုးရ ႏွင္႔ ျပည္သူက သိၾကေပမဲ႔ ကြ်ႏု္ပ္တို႔ နိုင္ငံမွာေတာ႔ျဖင္႔ သန္း ၆၀ ကေန မတိုးနိုင္ေတာ႔ဘူး။ လူဦးေရးျပႆနာ ဆိုတာ အစိုးရ လ ဝ က ဌာနနဲ႔ တိုက္ရိုက္ ပတ္သက္ေနတဲ႔အတြက္ ယင္းအဖြဲ႔အစည္းကို ဦးေဆာင္သူ ေတြမွာ လူဦးေရးစာရင္းမွန္ ျပဳစုကာ ျပည္သူကို ခ်ျပသင္႔တယ္ ထို႔သို႔မျပဳလုပ္ဘဲ၊ လႊတ္ေတာ္ အခန္းဝမွေန၍ ထို႔ေဒသမွာ လူဦးေရးမ်ားေနတယ္ ဘာျဖစ္ေနတယ္ ညာျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာခ်င္းတိုင္း ေျပာကာ အဆံုးသတ္လိုက္ျခင္းကို ၾကည္႔ျခင္း ျဖင္႔ လူဦးေရးကိစၥဆိုတာ တမင္အေၾကာင္းျပခ်က္သာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ကြ်န္ေတာ္သံုးသပ္မိတယ္။
( ၄ ) ဦးနဳအစိုးရက ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကိုရရန္ ရိုဟင္ဂ်ာကို တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳခဲ႔ေၾကာင္းဟု ရိုဟင္ဂ်ာ ဆန္႔က်င္းေရး လွဳပ္ရွားသူလူတစ္စုက စြပ္စြဲထားသည္။
( ကြ်န္ေတာ္႔ရဲ ႔ ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္ ) ျမန္မာနိုင္ငံသည္ အေႏွာင္းအဖြဲကင္း၍ သီးျခာ လြတ္လပ္ျပီး ေနာက္ပိုင္း ျပည္သူ လူထု ရဲ ႔ သေဘာ ဆႏၵအတိုင္း ျပည္သူ လူထုက ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ထားေသာ အစိုးရတစ္ရပ္ကရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးဆိုတာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္းက အျခားတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားကဲ႔သို႔လူနည္းစု တိုင္းရင္းသား တစ္စုျဖစ္ေၾကာင္း တိုင္းသိ ျပည္သိ ေရဒီယို မွ မိန္႔ၾကားျခင္းျဖင္႔လည္းေကာင္း ၊ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးႏြယ္စုတို႔၏ ဓေလ႔ ရိုးရာ၊ ယဥ္ေက်းမွုမ်ား ကိုအျခား တိုင္းရင္းသားမ်ား ႏွင္႔ တန္းတူ ေရဒီယိုမွ တရားဝင္ထုတ္လႊင္႔ခြင္႔ ေပးျခင္းျဖင္႔ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ တြင္ ျပည္ေထာင္စု ဆိုရွယ္လစ္ သမၼတ ျမန္မာ နိုင္ငံေတာ္ ပညာေရး ဝန္ၾကီးဌာနမွ ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေဝေသာ အထက္တန္း ေက်ာင္း သံုး ပထဝီစာအုပ္ စာမ်က္ႏွာ (၈၆) တြင္ ေဖၚျပထားေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ျပန္႔ႏွံ႔ေနထိုင္ ေျမပံုတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးႏြယ္စုတို႔၏ ေနထိုင္ရာ ေဒသမ်ားကို ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ျမိဳ႕အမည္မ်ားျဖင္႔ တကြ ယွဥ္တြဲ ေဖၚျပေပးျခင္းတို႔ကို ၾကည္႔ျခင္းျဖင္႔ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးႏြယ္စုေတြဟာ ျမန္မာႏြယ္ဖြား တိုင္းရင္းသား စစ္စစ္ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ေနရသည္။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးနဳက ရိုဟင္ဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈရရန္ တိုင္းရင္းသား အျဖစ္ သက္မွတ္သည္ဟု ယူဆရရင္ ဦးနဳ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာျပီး တိုင္းရင္းသားအျဖစ္ သက္မွတ္ ေပးတာကို ခံရတာ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတစ္စုတည္း မဟုတ္ပါဘူး အျခား လူနည္းစုေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါေသးတယ္။
ယင္းလူမ်ိဳးစုေတြကို က်ေတာ႔ တိုင္းရင္းသားမဟုတ္ဟု ျငင္းဆို ကန္႔ကြက္ေပး ေနသူေတြ မရွိၾကတာကို ေတြ႔ေနရတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးေတြဟာ အီစၥလန္ဘာသာကို ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္ျခင္းက သူတို႔ရဲ ႔မဟာ အမွားၾကီးျဖစ္ေနတယ္ဟု ျမန္မာ အစိုးရ ႏွင္႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆန္႔က်င္းသူေတြက ထင္ျမင္ ယူဆ ေနၾကတယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ ျမင္မိတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အျခား တိုင္းရင္းသား လူနည္းစု တစ္စုအျဖစ္ ရွိေနတဲ႔ လူမ်ိဳးတစ္စု ရွိေသးတယ္၊ ၎လူမ်ိဳး အမည္မွာ (မာရမာၾကီး) ဟုေခၚသည္၊ ထိုလူမ်ိဳးသည္လည္း ရုိဟင္ဂ်ာမ်ား ေျပာဆိုေသာ ဘာသာစကား ႏွင္႔ တထက္တည္း ေျပာျပီး ဟိႏၵဴ ဘာသာကို ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္႔ၾကတယ္။
မရမာၾကီး လူမ်ိဳးတို႔၏ ရုပ္အသြင္ သဏၰာသည္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားကဲ႔သို႔ တူညီျပီး မရမာၾကီးလား ရိုဟင္ဂ်ာလား ဆိုတာခြဲျခားဖို႔ အလြန္ ခက္ခဲလွပါတယ္။ စစ္အစိုးရက သူတို႔ေတြကို က်ေတာ႔ တိုင္းရင္းသား ဟု သတ္မွတ္ကာ တူညီတဲ႔ လူမ်ိဳး၂ စုကို ကိုယ္ကြယ္သည္႔ ဘာသာေပၚ အေျခခံျပီး တိုင္းရင္းသား ႏွင့္ နိုင္ငံျခားသား ဟု ေခၚေနျခင္းဟာ၊ ျမန္မာ အစိုး ရရ့ဲ လုပ္ရပ္ေတြက လူမ်ိဳးစု တစ္စုကို သမိုင္း အေျခခံ ေလ်ာ႔နည္းမွဳေၾကာင္႔ တိုက္ခိုက္ေနတာ မဟုတ္ဘဲ ကိုးကြယ္ သည္႔ ဘာသာကိုသာ အေျခခံျပီး တိုက္ခိုက္ ေနျခင္းဆိုတာ လူတိုင္းေတြ႔ ျမင္ရမွာပါ။
ကြ်န္ေတာ္အေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို ေျပာခ်င္ေနတဲ႔ စကားခြန္းပါးလိုက္ပါေစ အစိုးရရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြဟာ ကိုယ္႔ျပည္သူေတြ ေပၚ အစြန္းေရာက္လြန္ ေနပါတယ္။ ဦးနဳအစိုးရက ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ ႔ ေထာက္ခံမွဳကို ရရန္ တိုင္းရင္းသားဟု သက္ မွတ ္ခဲ႔တယ္ဆိုရင္ စစ္အစိုးရက ရခိုင္အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမွဳကို ရရန္ ရိုဟင္ဂ်ာကို နိုင္ငံျခားသား စြပ္စြဲ ေနတာ မျဖစ္ နိုင္ဘူးလို႔ မည္သူက အာမခံ ေျပာနိုင္သလဲ။
မရမာၾကီးလူမ်ိဳး အေၾကာင္းေျပာလို မရမာၾကီး လူမ်ိဳးမ်ား အေနနဲ႔ စိတ္မရွိၾကပါႏွင္႔လို႔ ေျပာပါရေစ အေၾကာင္း ကိစၥခ်င္း တိုက္ ဆိုင္ သြားလို႔သာ ႏွဳင္းယွဥ္ ေျပာျပျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း နာလည္ေပးၾကပါ။ ရန္ကုန္မွာေနတဲ႔ မရမာၾကီးလူမ်ိဳးေတြ ဆံပင္ညွပ္ဆိုင လုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ေနသူ အမ်ားအျပား ကြ်န္ေတာ္နဲ႔ ရင္းႏွွီးၾကပါတယ္။
အထက္က ေဖၚျပလာခဲ႔တဲ႔ အေၾကာင္းအရာတိုင္းကို ေစ႔စပ္ ႏွိဳင္းယွဥ္ၾကည္႔ပါက ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုဟာျမန္မာနိုင္ငံသား၊ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား၊ ျမန္မာလူမ်ိဳးဆိုတာကို ယံုမွားသံသယ မရွိနိုင္ပါ။
ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ နိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး မရတုန္းကလည္း သူမ်ား ကြ်န္ျပဳတာကိုခံခဲ႔ျပီျပီး လြတ္လပ္ေရးရျပန္ေတာ႔လည္ ေအးခ်မ္း စြာ အတူတကြ ေနထိုင္နိုင္ေအာင္ မၾကိဳးစားၾကဘဲ တစ္စုနဲ႔တစ္စု အျပန္အလွန္ ကိုယ္႔အခ်င္းခ်င္း သတ္ျဖတ္ ေနၾကတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ ဖြံ႔ျဖိဳး တိုးတက္ေနတဲ႔ အျခားနိုင္ငံမ်ားနဲ႔ အတူ ေအးခ်မ္းစြာ ေနထိုင္နိုင္တဲ႔ ဘဝကို လိုခ်င္းရင္ သူတို႔လို စိတ္ ထားေမြးရမည္။ လူသား အခ်င္းခ်င္း နစ္နာနိုင္ေစတဲ႔ လုပ္ရပ္ မုန္းတီးျခင္းေတြ ကို စြန္႔လႊတ္မွ သာလွ်င္ စစ္မွန္တဲ႔ ေအးခ်မ္းမႈကိုရၾကမွာပါ။
(ကိုယ္ျပဳသည္႔ ကံ ပဲ႔တင္းသံ ကိုယ္႔စီျပန္လာမည္တဲ႔ ) လူတိုင္း လူတိုင္းဟာ ကိုယ္ျပဳလိုက္တဲ႔ အက်ိဳးဆက္ ကိုဘဲ ကိုယ္ျပန္ ခံစား ခြင္႔ ရၾကမွာပါ။ ျမန္မာနိုင္ငံသူ နိုင္ငံသား အားလံုး အမွန္တရားကို ျမတ္နိုးကာ အမွန္တရား အေပၚ အေျခခံတဲ႔ စိတ္ ႏွလံုးေေတြ ပိုင္ဆိုင္ၾကပါေစ။
Danya Wadi 
Sout yuu…can explain why bangalis produce so much babies and bangladeshies r illegally into Assem which is poorer than myanmar in a mass…why we manage to arrest hundreds of bangalis monthly till now while they trepassing myanmar…your finding isnt true… I am kaman muslim and from rakhine state…some my relativesvare affected in this riotvalso..but i cant deny the facts that there is mass bangali migration since 1800s till 1970. They r people from india or east pakistan but after1970 their country of origin gained independencr n become bangladesh….
ကိုမင္ထြန္းတင္ျပခ်က္ လံုးဝတိက်မွန္ကန္တယ္။၁၇၈၅ ခုနွစ္ ေမ လ ၂ ရက္ ရခိုင္ျပည္ လြတ္လပ္ေရးဆုံးရွ ဳံးခဲ့တယ္။ အဲဒီမတိုင္ခင္ အရကၡေဒရွ္ ရခိုင္ျမ ုိ ့ျပနုိင္ငံမွာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ (ေနာင္အခါ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး) ေတြကိုစည္းရုံးသိမ္းသြင္း၍ရခိုင္ဘုရင္၁၈ပါးတိတိအစၥလာမ္အမည္ကိုခံယူျပီးတရားသျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။peterအေနနဲ ့အတၲာကိုသျဂိုဟ္ျပီး အျမင္မွန္ရဖုိ ့ၾကဳိးစားေစခ်င္တယ္။
petar ငါ့တူ မင္းအေမ ကို ရခိုင္နဲ ့ေပးစားရင္လည္းပဲ့ မင္းကိုမင္း မြတ္စလင္လို ့ေၾကညာတယ္အတြက္ ဘဂၤလီရခိုင္အနိကၡေမာဂ္ေတြက မင္းကိုအသိအမွတ္ျပဳမွမဟုတ္ဘူး။သၾကၤန္အခါ ဘရွဳဝါ ေခၚ မရမၾကီးလူမ်ဳိးေတြက ကံမေကာင္းလို ့ကုလားေခၚခံရ ဗဳဒၶဘာသာစစ္စစ္ပါေပလို ့ဆိုတာငါ့တူၾကားဘူးမွပါ။ငါတူ ဆာရီ ေခၚ သကၤန္းရုံရင္လည္း မင္းကို ကုလားဘုန္းၾကီးပဲအေခၚခံရမည္။
တကယ္တမ္းဆန္းစစ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အစြန္းေရာက္ရခိုင္ေတြ ဗုဒၶဘာသာ ကို နားလည္သူေတြ မဟုတ္ဘူး။သူတို ့ကိုသူတို ့လူမ်ဳိးၾကီးစိတ္ဝင္ျပီး က်န္လူမ်ဳိးေတြကို ကြယ္ရာမွာတမ်ဳိး ေရွ့မွာ တမ်ဳိးဖုတ္ခတ္သူေတြျဖစ္တယ္ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြေသာနွလံုးသားပိုင္ရွင္ဗမာဗုဒၶဘာသာမ်ားကိုပင္ ေအာက္ေခ်းလူမ်ဳိး ပါလို ့သေဘာထားၾကတယ္