“ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ရခုိင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရး ကိုယ္စားလွယ္ သစ္ ေတြ႔ဆံု”

 

ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္ေရး ကိုယ္စားလွယ္သစ္ မစၥယန္းဟီးလီသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြျမိဳ႕သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ျပီး ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္   အသိုင္းအ၀ိုင္း မ်ားကို ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္ဟု ေဒသခံသတင္းမ်ားအရသိရွိရသည္။

“သူမကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ဒီကအေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ သေဘာကို နားေထာင္ခ်င္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္”ဟု တနဂၤေႏြေန႔က မစၥယန္းဟီးလီႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ ရခိုင္ရပ္မိရပ္ဖ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးသန္းထြန္းက ဆိုသည္။

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ အသိုင္းအ၀ိုင္း ေခါင္းေဆာင္ေတြကဘဂၤလီေတြနဲ႔ ရခိုင္ေတြၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းကို ရွင္းျပထားတဲ့စာတစ္ေစာင္သူမကို ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာက လက္ရွိ အေျခအေနနဲ႔ ပဋိပကၡသမိုင္းကို ရွင္းျပထားတာပါ” ဟု ဦးသန္းထြန္းက ဆိုခဲ့သည္။ထို႔အျပင္ မြတ္စလင္လူနည္းစုမ်ားမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမ၀င္ေရြ႕ေျပာင္းလာသူမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ အတြက္ ဘဂၤလီဟုသာ ရည္ညြန္းရန္လည္းအၾကံေပးခဲ့သည္။

ထို႔အျပင္ ဦးသန္းထြန္းက ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္သစ္အေပၚ အကဲျဖတ္ရန္ အခ်ိန္ေစာေသးေၾကာင္းႏွင့္ သူမ၏ခရီးစဥ္အျပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္ လိမ့္ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၌ ေျပာဆိုခ်က္ကိုၾကည့္၍ မည္သို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္ကို သိႏုိင္လိမ့္မယ္ဟု ဆိုသည္။

ေတာင္ကိုရီးယားသူ မစၥယန္းဟီးလီသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ အာဂ်င္တီးနားမွ မစၥတာ ေသာမတ္အိုေဂ်း ကင္တားနားေနရာကို ဆက္ခံခဲ့သူျဖစ္သည္။

မစၥတာကင္တားနားသည္ ရခိုင္ျပည္ ပဋိပကၡႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစီရင္ခံစာ အေျမာက္အျမားေရးခဲ့သည့္အျပင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူနည္းစုမ်ားမွာ ရခုိင္အသိုင္းအ၀ိုင္းႏွင့္ အာဏာပိုင္မ်ား၏္ ျပင္းထန္ေသာ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေနရသည္ဟု သတိေပးခဲ့ေသးသည္။

အစိုးရ၊အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ားကမူ မစၥတာကင္တားနား ၏အစီရင္ခံစာမွာ ဘက္လို္က္ေရးသားျခင္း ျဖစ္သည္ဟုဆိုၾကျပန္သည္။

အထူးကိုယ္စားလွယ္သစ္က သူမသည္ ျမန္မာျပည္၏ လူ႔အခြင့္ေရးအေျခအေနမ်ားကို ပထမဆံုးအေနျဖင့္ေလ့လာရန္ ေနျပည္ေတာ္၊ရန္ကုန္၊မႏၱေလး၊ရခုိင္ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မ်ားသို႔ ဇူလိုင္လ ၁၇ရက္မွ ၂၆ရက္ေန႔အထိသြားေရာက္မည္ဟု ေၾကျငာခဲ့သည္။

ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းအဖြဲ႔၀င္မ်ား၊NGO ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊အစိုးရအရာရွိမ်ား၊ဘာသာေရး၊ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစဥ္ မစၥယန္းဟီးလီက ပြင့္လင္းျမင္သာ၍ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားေတြ႔လိုေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ မသြားေရာက္မီ ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္သစ္သည္ လြန္ခဲ့ေသာသီတင္းပတ္က ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္ေရးေကာ္မရွင္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ျပီး ရန္ကုန္ျမိဳ႕အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္ရွိ   ႏုိင္ ငံေရး   အက်ဥ္းသား အခ်ိဳ႕ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္ဟု ႏုိင္ငံပိုင္သတင္းမီဒီယာမ်ားက ေဖာ္ျပခဲ့ၾကသည္။

စစ္ေတြျမိဳ႕ရွိ ေအာင္မဂၤလာရပ္ကြက္တြင္ ေနထိုင္ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာအေရး လႈပ္ရွားသူ တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးေအာင္၀င္းႏွင္ ့အျခားရိုဟင္ဂ်ာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္လည္း တနဂၤေႏြေန႔က မစၥယန္း ဟီးလီ   ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကသည္။ကိုယ္စားလွယ္သည္ ေအာင္မဂၤလာရပ္ကြက္အျပင္ ဒုကၡသည္စခန္းႏွစ္ခုသို႔လည္း သြားေရာက္ခဲ့ၾကသည္ဟုဆိုသည္။

“ကၽြန္ေတာ္က သူမကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကေလးေတြ ပညာသင္ၾကားလို႔မရ၊ တကၠသိုလ္ တက္လို႔မရတာေတြ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။လူတိုင္းမွာ ပညာသင္ၾကားဖို႔အခြင့္အေရး ရွိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ဆိုေနေပမယ့္  ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကေလးေတြမွာ အဲဒီအခြင့္အေရးမရၾကရွာပါဘူး”ဟု ဦးေအာင္၀င္းကဆိုသည္။

ရပ္မိရပ္ဖေနာက္တစ္ဦးက ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးႏွင့္ မိမိတို႔၏ အိမ္မ်ားဆီသို႔ ျပန္ရန္လိုေၾကာင္း၊အျခားတစ္ဦးမွလည္း ၁၉၈၂ခု ႏုိင္ငံသားဥပေဒႏွင့္အညီ အခြင့္အေရးမ်ားရရွိရန္လို အပ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္ဟု ဦးေအာင္၀င္းကဆိုသည္။၁၉၈၂ခုဥပေဒမွာ မြတ္စလင္ လူနည္းစုမ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကို ကန္႔သတ္ထားေသာ ဥပေဒျဖစ္သည္။

တစ္ေန႔လွ်င္ ႏွစ္နာရီခန္႔သာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈရရွိျပီး ၂၄နာရီ ၀န္ေဆာင္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရ ကာ  ဒုကၡသည္မ်ားအဖို႔ အခြင့္အေရးမ်ားဆံုးရံႈးေနၾကရေၾကာင္း ရပ္မိရပ္ဖမ်ားမွ မစၥယန္းဟီးလီကုိေျပာဆိုခဲ့သည္ဟု ဦးေအာင္၀င္းကဆိုသည္။

၂၀၁၂ခုႏွစ္မွစ၍ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ပြားျပီးေနာက္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ဒုကၡသည္စခန္းအတြင္း၌ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရသည္။အာဏာပိုင္မ်ားမွ ဒုကၡသည္စခန္းအျပင္ဘက္သို႔ ထြက္ခြာခြင့္ကိုတားဆီးခဲ့ျပီး အစားအစာ၊ပညာေရး၊က်န္းမာေရးအျပင္လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးမႈေနတို႔ကိုပါ ကန္႔သတ္ခဲ့ၾကသည္။

စစ္ေတြျမိဳ႕ ေအာင္မဂၤလာ ရပ္ကြက္ရွိ မြတ္စလင္ ၆၀၀၀နီးပါးမွာလည္း ရပ္ကြက္ အျပင္သို႔ ထြက္ခြာခြင့္မရရွိၾကပဲ ကန္႔သတ္ ပိတ္ေလွာင္ ခံေနၾကရျပီး ရြာရွိ မိသားစုမ်ားအတြက္ အေျခခံ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားပင္ မရရွိၾကေခ်။

၂၀၁၂ခုႏွစ္အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ပြားျပီးခ်ိန္မွစ၍ တင္းမာမႈမ်ားက်န္ရွိေနျပီး အစိုးရကလည္း ပဋိပကၡမ်ားအေပၚ ဆံုးျဖတ္ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ျခင္းမရွိေသးေခ်။မြတ္စလင္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမ်ား အတြက္   ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔မ်ား အထူး လိုအပ္ေနျပီး မၾကာေသးမီကာလကပင္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္အဖြဲ႔ႏွစ္ဖြဲ႔၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို အစိုးရက ကန္႔သတ္တားဆီးခဲ့ေသးသည္။
Myanmar Chronicle